Hayal edin: İnternet artık birkaç büyük teknoloji devinin kontrolünde değil. Bunun yerine merkeziyetsiz, otonom ve topluluk odaklı bir platform üzerinden işliyor. İşte DFINITY Foundation tarafından geliştirilen, çığır açan blok zinciri ağı Internet Computer Protocol’un (ICP) vizyonu bu. Hız, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsiz yönetişim gibi benzersiz özellikleriyle ICP internetle nasıl etkileşim kurduğumuzu kökten değiştirmeye, hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için yeni fırsatların kapısını aralamaya hazırlanıyor. Peki, Internet Computer tam olarak nedir? Internet Computer, bu yenilikçi ağın yerel tokenidir. Ekosistemi besler ve birçok dönüştürücü uygulamaya güç sağlar.
Önemli Bilgiler
Internet Computer Protocol (ICP) güvenli, ölçeklenebilir ve verimli hizmetler sunan merkeziyetsiz bir blok zinciri ağıdır.
Network Nervous System, kullanıcıların platformun büyümesine yönelik toplu karar alma süreçlerine katılmasına imkân tanır.
ICP satın almak teknolojik gelişmeler, benimsenme oranı, piyasa duyarlılığı ve geçmiş performans gibi faktörlere bağlı olarak fırsatları ve riskleri bünyesinde barındırıyor olabilir.
Internet Computer (ICP) Nedir?
Internet Computer Protocol (ICP), geleneksel BT altyapısını ve bulut hizmetlerini daha güvenli, ölçeklenebilir ve verimli bir sistemle değiştirerek interneti dönüştürmeyi hedefleyen merkeziyetsiz bir blok zinciri ağıdır. Gücünü blok zinciri teknolojisinden alan ICP’nin sunduğu başlıca avantajlara bakalım:
Geleneksel BT altyapısının ve bulut hizmetlerinin yerini alır.
Daha güvenli ve ölçeklenebilir bir sistem sunar.
Bağımsız veri merkezlerinden oluşan merkeziyetsiz bir ağa dayanır.
Kullanıcılara verileri üzerinde daha fazla kontrol imkânı sağlar.
Daha hızlı ve ölçeklenebilir akıllı sözleşmelere olanak tanır.
Internet Computer ekosisteminin yerel kripto varlığı olan ICP token, çeşitli kripto varlık hizmet sağlayıcılarında işlem görür. Kullanıcılara ise bu devrim niteliğindeki platformun büyümesinden faydalanma olanağı sunar. Merkeziyetsizlik ve yönetişim konusundaki kendine özgü yaklaşımıyla ICP, diğer kripto varlıklar ve blok zinciri platformları arasında öne çıkar. Böylece hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için cazip bir seçenek hâline gelmeyi amaçlar.
ICP’nin Vizyonu
ICP, geliştiricilerin dağıtık bir sistem üzerinde uygulama geliştirmelerine ve geliştirdikleri uygulamaları kullanıma sunmaya imkân tanıyan yeni, sansürsüz bir internet inşa etmeyi hedefler. Bu platform, Facebook ve Google gibi sosyal medya devlerinde karşılaşılan veri gizliliği ve merkezî kontrol gibi sorunlara çözüm getirmek amacıyla tasarlanmıştır. Projeye dâhil olan kullanıcılar, çeşitli kripto varlık hizmet sağlayıcıları üzerinden Internet Computer token satın alabilir.
Internet Computer Protocol (ICP), web3’ü etkinleştirme ve merkeziyetsiz hizmetleri halka açık internetle aynı hız seviyesine ulaştırma vizyonuyla geliştirilmiştir. Amaçları ise şunlardır:
Dağıtık hesaplama motoruyla geleneksel bulut hizmetlerinin yerini almak
Mevcut internet sistemini merkeziyetsizlik yoluyla yenilemek
Merkeziyetsiz pek çok uygulama ve hizmetin oluşturulmasına yardımcı olmak
Bu yenilikçi sistem, katılımcılara daha fazla özgürlük ve kontrol sağlayarak internetin geleceğinin şekillenmesi aşamasında onlara söz hakkı verecektir.
ICP’nin Temel Özellikleri
Internet Computer’ı diğer blok zinciri platformlarından ayıran temel unsurlardan biri de yeni nesil mutabakat protokolü olan Threshold Relay mutabakatıdır. Bu sistem, hisse kanıtı (PoS) mutabakat algoritmasının oldukça optimize edilmiş bir formudur. Chain Key kriptografisi, Internet Computer’ın kurumsal sistemler ve uygulamalar için güvenli, verimli çözümler sunmasını sağlayan özel bir teknoloji olup ICP’nin diğer ayırt edici özelliklerinden biridir.
Internet Computer’ın merkezinde, geliştiricilerin ağ üzerinde uygulama oluşturmalarına ve geliştirdikleri uygulamaları kullanıma sunmaya imkân tanıyan, “canister” adı verilen akıllı sözleşmeler bulunur. Network Nervous System (NNS), ICP için merkeziyetsiz bir yönetişim sistemi olarak da görev yapar ve kullanıcılara tekliflere oy verme, katılımları karşılığında ödüller kazanma olanağı sunar. İşte bu önemli özellikler, ICP’yi diğer blok zinciri platformlarından ayırır ve onu merkeziyetsiz teknoloji dünyasında güçlü bir unsur hâline getirir.
Network Nervous System: ICP İçin Merkeziyetsiz Yönetişim
Network Nervous System (NNS), özel bir otonom temel alt ağ (master subnetwork) olarak işlev görür. NNS, sistemin protokol ekonomisinin yanı sıra tüm alt ağların yönetimi ve denetiminden sorumludur. ICP’nin merkeziyetsizlik ve yönetişim süreçlerinde kilit bir rol üstlenen NNS, kullanıcıların karar alma süreçlerine katılmasını sağlar, platformun genel büyümesi ve gelişimine doğrudan katkıda bulunmalarına olanak tanır.
Kullanıcılar, Internet Computer’ın merkeziyetsiz yönetişim sistemine aşağıdaki yollarla katılabilir:
Internet Computer’a bağlanarak
Bir hesap oluşturarak
ICP token yatırarak
Tokenlerini oy veren nöronlar (neurons) olarak stake ederek
Belirlenen oylama dönemine katılarak
Böylece kullanıcılar, tekliflerin sonuçlarını etkileyebilir ve platformun topluluk odaklı, esnek ve birkaç merkezî yapının etkisine karşı dirençli kalmasını sağlayabilir.
Oylama ve Teklifler
NNS’deki oylama ve teklifler, topluluk odaklı karar alma süreçlerini kolaylaştırmak ve platformun merkeziyetsizliğini ve uyarlanabilirliğini sürdürmek için gereklidir.
Nasıl mı? Açıklayalım:
Herhangi bir kişi, NNS’de teklif oluşturabilir ve sunabilir.
Nöron sahipleri, NNS’nin oylayarak kabul edebileceği veya reddedebileceği çeşitli konular önerebilir.
Nöronlar, tekliflerin kabul ya da reddine oy vererek karar verir.
Söz konusu oylama ve teklif sistemi, topluluk üyelerinin aktif katılımını sağlayarak kararların kolektif biçimde ve platformun çıkarlarına uygun olarak alınmasına imkân tanır.
Önerilerin kabulü veya reddi oylama yoluyla belirlenir ve nöronlar, öneriler için oy kullanır. ICP’nin NNS sisteminde bir teklifin kabul edilebilmesi için nöronların bazı koşulları karşılaması gerekir. Örneğin, en az 10 ICP’ye sahip olmak ve minimum 6 aylık bir kilitli kalma süresi belirlemek bu şartlar arasındadır. Bu topluluk odaklı karar alma süreci, platformun merkeziyetsizliğini ve esnek yapısını sürdüren temel unsurlardan biridir.
Katılım Teşvikleri
NNS katılımcıları aşağıda belirtilen yollarla ICP token kazanabilir ve ağdaki diğer katılımcılara ödül verebilir:
Tokenlerini stake ederek platformun büyümesine ve gelişimine katkı sağlayarak
Yönetişim süreçlerine ve oylamalara katılarak
Geliştirme ve yenilik faaliyetlerinde yer alarak
İş birliği yaparak ve topluluk oluşturarak
Ekosisteme destek sağlayarak
ICP tokenlerini stake etmek, paydaşlara oy kullanma hakkı ve oy kullanma ödülleri kazanma olanağı sağlar. Ağ yönetişimine katılarak ve ICP tokenlerini stake ederek %28,9’a kadar ödül kazanmak mümkündür. NNS’deki teşvik sistemi, node’ları ağa katılmaya teşvik ederek ve ağın güvenliğine, sürdürülebilirliğine katkıda bulunmaya yönlendirerek merkeziyetsizliği korumada hayati bir rol oynar.
Bağımsız Veri Merkezleri: Internet Computer’a Güç Vermek
Internet Computer ağının temel parçalarından birini oluşturan bağımsız veri merkezleri, protokolün merkeziyetsiz, otonom bir sistem olarak çalışması için gereken hesaplama gücünü ve depolama kapasitesini sağlar. Söz konusu veri merkezleri bağımsız taraflara aittir ve bu taraflar tarafından işletilir. ICP’nin dağıtılmış altyapısının barındırılması ve sürdürülebilirliği açısından son derece kritik bir role sahiptirler.
Internet Computer’ın merkeziyetsiz yapısına katkıda bulunan bağımsız veri merkezleri şu imkânları sağlar:
Düğüm sağlayıcıları, düğümleri bağımsız olarak kurar, izler ve yönetir.
Daha yüksek ölçeklenebilirlik sağlanır, merkezî bulut altyapısına olan bağımlılık ortadan kalkar.
Ağ için gerekli güvenlik, istikrar ve genel performans altyapısı temin edilir.
Node Makineleri ve Alt Ağ Blok Zincirleri
Node makineleri (node machines) ve alt ağ blok zincirleri (subnet blockchains) Internet Computer’ın temel yapı taşları olarak işlev görür. Bu unsurlar, güvenli ve verimli veri saklama, işleme olanakları sunar. Ethereum blok zincirinde 1 gigabayt veriyi bir takvim yılı boyunca saklamanın maliyetinin yaklaşık 240 milyon dolar olduğu tahmin edilirken aynı miktarda veriyi Internet Computer’da depolamanın yıllık maliyeti yaklaşık 5 dolardır.
Internet Computer’da node makineleri oluşturmak için Node Provider olmak üzere bir teklif sunmanız, gerekli araçları kurmanız, Node Provider kısayol anahtarını oluşturmanız, NNS Frontend dApp ve Internet Identity’i kullanarak Neuron oluşturup yönetmeniz, node’u ağa dâhil etmeniz ve onu denetlemeniz gerekir. Bağımsız node sağlayıcılarına ait bu node makineleri, merkeziyetsiz blok zincirini işletmekle sorumludur. Özel donanım node’larını barındırarak ve alt ağlar oluşturarak ağın merkeziyetsizliğine katkıda bulunurlar.
Güvenlik ve Gizlilik
Güvenliği, gizliliği korumak için Chain Key kriptografisi ve diğer gelişmiş güvenlik önlemleri kullanılır. Chain Key kriptografisi, Internet Computer’ın çalışmasını mümkün kılan temel teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde hem alt ağ blok zincirleri hem de Internet Computer blok zinciri, herkese açık zincir anahtarlarına (chain keys) sahip olabilir.
Internet Computer’daki Chain Key kriptografisi, ağdaki düğümleri koordine eden bir dizi kriptografik protokolden oluşur. Bu sayede blok zinciri çıktıları verimli biçimde doğrulanır ve ağın kendiliğinden gelişimi sağlanır. Chain Key kriptografisi sayesinde canister adlı akıllı sözleşmelerin durumunu güncelleyen işlemler yalnızca 1-2 adımda tamamlanabilir. Bu gelişmiş teknoloji, yalnızca ağın güvenliğini ve gizliliğini sağlamakla kalmaz. Aynı zamanda kurumsal sistemler ve uygulamalar için yüksek verimliliğe sahip, güçlü bir çözüm sağlar.
Internet Computer ile Entegre Olmak: Geliştiriciler ve Kullanıcılar İçin Fırsatlar
Geliştiriciler ve kullanıcılar, uygulamalar oluşturmak ve geliştirilen uygulamaları kullanıma sunmak, web tarayıcıları ve diğer hizmetlerle etkileşim kurmak için Internet Computer’a entegre olabilirler. Internet Computer’da uygulama geliştirme için gereken teknik gereklilikler, DFINITY tarafından sağlanan geliştirici belgeleri, araçları ve diğer kaynaklarda belirtilmiştir. Bunlara DFINITY destek web sitesinden erişebilirsiniz.
Internet Computer, Motoko ve Rust desteğiyle geliştiricilerin uygulamalarını farklı programlama dilleriyle geliştirmesine de imkân tanır. Internet Computer’ı kullanan geliştiriciler için sunulan çeşitli araçlar ve kaynaklar sayesinde kullanıcılar platform üzerinde kolayca uygulama oluşturabilir, dağıtabilir ve yönetebilir. Bu da ICP’nin önde gelen bir blok zinciri platformu olarak benimsenmesini ve büyümesini destekleyebilir.
Uygulama Geliştirme ve Yayına Alma
Canister akıllı sözleşmeleri Internet Computer’da uygulama geliştirme, dağıtma süreçlerini mümkün kılar ve şu avantajları sağlar:
Daha fazla depolama alanı
Geleneksel akıllı sözleşmelere kıyasla daha yüksek performans
İzole edilmiş akıllı sözleşme veri depolama alanı
İnternet ölçeğinde hizmetlerin yürütülmesine olanak tanıyan güçlü ölçeklenebilirlik yetenekleri
Uygulama yüküne bağlı olarak ölçeklenme esnekliği
Aynı anda birden fazla kullanıcı isteğini karşılayabilme kapasitesi
Canister akıllı sözleşmeleri, bu avantajlar sayesinde Internet Computer’daki geliştiriciler için güçlü bir araç hâline gelir.
Internet Computer’da canister akıllı sözleşmeleriyle uygulama geliştirmek ve yayına almak isteyen geliştiriciler şu adımları izlemelidir:
Kodu yazın
WebAssembly (Wasm) formatında derleyin
Bir canister oluşturun
Derlenmiş kodla canister’ı yayına alın
Canister ile etkileşime geçin
İsteğe bağlı olarak web içeriği sunun
Motoko ve Rust programlama dillerini destekleyen Internet Computer, geliştiricilere uygulamaları için en uygun dili seçme ve Internet Computer’ın benzersiz özelliklerinden yararlanma esnekliği sunar.
Web Tarayıcıları ve Diğer Hizmetlerle Etkileşim
Internet Computer’ın mevcut internet altyapısıyla uyumluluğu, web tarayıcıları ve diğer hizmetlerle sorunsuz bir şekilde etkileşim kurmasını sağlar. Internet Computer Protocol (ICP), merkeziyetsiz uygulamalara (dApp’ler) ve Internet Computer ağı üzerinde geliştirilen hizmetlere doğrudan erişim ve bunlarla etkileşim imkânı sunarak web tarayıcılarıyla bağlantı kurar. Bu sayede kullanıcılar için verimli, merkeziyetsiz ve güvenli bir tarama deneyimi sağlar.
Internet Computer Protocol (ICP) ile uyumlu hizmetler arasında şunlar vardır:
Hepsi bir arada Web3 geliştirici eğitim platformu
C# diliyle yerel uygulama desteği
C/C++ için wrapper
Java ile entegrasyon için kütüphaneler
Merkeziyetsiz web3 hizmetleri
Döviz kurlarını sorgulayan dApp’ler
ISO20022 uyumlu akıllı sözleşmeler
Web tarayıcıları ve internet hizmetleriyle sorunsuz uyum sayesinde Internet Computer, geliştiricilerle kullanıcılara merkeziyetsiz uygulamalar geliştirme ve kullanma kolaylığı sunar. Bu da platformun daha erişilebilir ve verimli olmasını sağlar. Internet Computer satın almak veya Internet Computer ile ilgili alım-satım fırsatlarını keşfetmek istiyorsanız Bybit TR’deki ICP/USDT çiftine göz atabilirsiniz.
Diğer Kripto Varlıklarla ve Blok Zinciri Platformlarıyla ICP Karşılaştırması
Hız, ölçeklenebilirlik, işlem ücretleri, merkeziyetsizlik ve yönetişim açısından ICP, diğer kripto varlıklardan ve blok zinciri platformlarından oldukça farklıdır. İşte ICP’yi diğerlerinden ayıran bazı önemli özellikler:
İşlem hızı: ICP, 1 saniyelik işlem kesinliğiyle saniyede 11.500’e kadar işlem gerçekleştirebilir, bu sebeple en hızlı blok zinciri platformlarından biridir.
Ölçeklenebilirlik: ICP, diğer blok zinciri platformlarına kıyasla daha hızlı işlemi işleme kapasitesi ve daha yüksek ölçeklenebilirlik sunar.
Düşük işlem ücretleri: ICP, daha düşük işlem ücretleriyle kullanıcılar için daha uygun maliyetli bir çözüm sağlar.
Merkeziyetsizlik ve yönetişim ICP’nin temel unsurları arasında yer alır. Network Nervous System sayesinde platform, topluluk odaklı ve esnek yapısını korur. Kullanıcıların yönetişim ve karar alma süreçlerine katılımını teşvik eden ICP, çok zincirli bir yapı oluşturur ve farklı blok zincirleri arasında merkezî köprülere duyulan ihtiyacı ortadan kaldırmayı hedefler. Bu sayede zincirler arasında sorunsuz bir uyum ve etkileşim sağlar.
Hız, Ölçeklenebilirlik ve İşlem Ücretleri
ICP, diğer blok zinciri platformlarına kıyasla daha yüksek işlem hızı, daha güçlü ölçeklenebilirlik ve daha düşük işlem ücretleri sunarak geliştiriciler ve kullanıcılar için cazip bir seçenek hâline gelir. Örneğin, ICP saniyede 11.500 işlem ve 1 saniyelik işlem kesinliğiyle Bitcoin ve Ethereum’a kıyasla çok daha hızlıdır.
ICP’nin ortalama işlem maliyeti yalnızca 0,0000022 $’dır. Buna karşılık, Ethereum’un işlem ücreti yaklaşık 2,39 $’dır, Bitcoin’in işlem ücretleri ise ağ tıkanıklığına ve işlem büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebilir. ICP, sunduğu yüksek hız, güçlü ölçeklenebilirlik ve düşük işlem ücretleriyle diğer blok zinciri platformlarına kıyasla ciddi avantajlar sağlar. Böylece gelişmiş merkeziyetsiz uygulamaların ve hizmetlerin geliştirilip dağıtılmasına imkân tanır.
Merkeziyetsizlik ve Yönetişim
Merkeziyetsizlik ve yönetişim ICP’nin temel yapı taşlarını oluşturur. Network Nervous System, platformun topluluk odaklı ve esnek yapısını korumada temel rolü üstlenir. Kullanıcılar, ICP tokenlerini nöronlarda stake ederek yönetişim süreçlerine katıldıkları için ödüller kazanabilir, platformun genel büyümesine ve gelişimine katkıda bulunabilirler.
ICP’nin yönetişiminde önemli bir rol oynayan topluluk, oylama gücünün yaklaşık %60’ını elinde bulundurur ve toplu karar alma süreçlerinde aktif olarak yer alır. Kullanıcılar, nöronlar aracılığıyla tekliflere oy vererek ağın açık, merkeziyetsiz ve güvenli bir şekilde yönetilmesini sağlar.
Merkeziyetsizlik ve yönetişim odaklı bu yapı, ICP’yi diğer kripto varlıklardan ve blok zinciri platformlarından ayırır. Bu özellikler, son teknolojiye sahip merkeziyetsiz bir platformdan yararlanmak isteyenler için son derece caziptir.
ICP ile Alım-Satım: Fırsatlar ve Riskler
ICP alım satım işlemleri, kripto varlıkların doğası gereği fırsatları ve riskleri bünyesinde barındırabilir. ICP’nin fiyatı, geçmiş performansının yanı sıra birçok farklı etkene bağlı olarak dalgalanabilir. ICP’nin geçmiş fiyat performansı, Mayıs 2021’deki lansmanından bu yana ciddi dalgalanmalar yaşamış ve belirgin bir volatilite sergilemiştir. Lansmanından bu yana ICP’nin en yüksek fiyatı 700.65 $ olarak 11 May 2021 tarihinde kaydedilmiş, en düşük fiyatı ise 2.87 $ olarak 22 Eyl 2023 tarihinde görülmüştür.
ICP’nin değerini etkileyen faktörler arasında teknolojik gelişmeler, geliştiriciler ve kullanıcılar tarafından benimsenme oranı ve kripto varlık piyasasındaki genel piyasa duyarlılığı vardır. Örneğin, kripto varlık sektöründe olumlu haberler ya da boğa piyasası ICP’nin değerinde artışa neden olabilirken olumsuz gelişmeler veya ayı piyasası ICP’nin değerinde düşüşe yol açabilir. Kullanıcıların kripto varlık piyasasının genel durumu hakkında bilgi sahibi olması, ICP’nin değerinin nasıl etkilenebileceğini anlamaları açısından önemlidir.
Geçmiş Fiyat Performansı
Mayıs 2021’de kullanıma sunulmasından bu yana ICP’nin geçmiş fiyat performansı oldukça değişmiş, değerinde önemli iniş çıkışlar yaşanmıştır. ICP’nin Mayıs 2021’deki lansmanı sırasında başlangıç fiyatının 700.65 $ seviyelerine kadar çıktığı görüldü. O zamandan bu yana ICP’nin fiyatı önemli ölçüde dalgalanmıştır. Mevcut fiyatı 5.03 $ seviyesindeyken son 24 saatte -0.05% oranında bir değişim yaşanmıştır.
Özellikle ICP’nin Coinbase’te listelenmesi ve Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) ICP’yi kayıt dışı menkul kıymet olarak nitelendirmesi ICP fiyatı üzerinde ciddi bir etki yaratmıştır. ICP’nin geçmiş fiyat hareketlerini anlamak, bu kripto varlıkla işlem yapmayı planlayan kullanıcılar için son derece önemlidir.
ICP’nin Değerini Etkileyen Faktörler
ICP’nin değeri; teknolojik ilerlemeler, geliştirici ve kullanıcılar tarafından benimsenme oranı ve kripto varlık piyasasındaki genel piyasa duyarlılığı gibi faktörlerden etkilenir. Internet Computer Protocol (ICP) chain-key kriptografisi, canister’ler, Network Nervous System (NNS) ve WebAssembly gibi gelişmiş teknolojileri bünyesinde barındırarak merkeziyetsiz ve verimli web3 uygulamaları ile akıllı sözleşmelerin yürütülmesini mümkün kılar.
Kripto varlık piyasasında yaşanan genel gelişmeler de ICP’nin değeri üzerinde önemli etkilere yol açabilir. Piyasa trendleri, kullanıcı duyarlılığı, düzenleyici gelişmeler ve kripto varlıklara olan genel talep ICP fiyatında dalgalanmalara neden olabilir. Kullanıcıların kripto varlık piyasasının genel durumu hakkında bilgi sahibi olması, ICP’nin değerinin nasıl etkilenebileceğini anlamaları açısından önemlidir.
Özet Geçiyoruz
Internet Computer Protocol (ICP), geleneksel BT altyapısına ve bulut hizmetlerine merkeziyetsiz, ölçeklenebilir ve verimli bir alternatif sunan, çığır açıcı bir blok zinciri ağıdır. Geliştirici ve kullanıcıların merkeziyetsiz bir platform üzerinde uygulama geliştirmelerine, dağıtmalarına imkân tanıyan ICP, internet inovasyonuna ve dijital özgürlüğe öncülük etmeyi amaçlıyor. Hız, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsiz yönetişim gibi benzersiz özellikleriyle ICP, internetle etkileşim kurma biçimimizi kökten değiştirme ve hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için yeni olanakların kapısını aralama potansiyeline sahip olabilir. Dünya genelinde blok zinciri teknolojisinin benimsenmesi artarken ICP, merkeziyetsiz internetin geleceğini şekillendiren güçlü bir proje olarak öne çıkmaya çalışıyor.
-0.05%
